Od wojewódzkiego ośrodka kultury do laboratorium kultury

Ponad 290 zrealizowanych projektów, 1100 przeprowadzonych warsztatów, szkoleń, seminariów, ponad 75 zorganizowanych wydarzeń – konferencji, spotkań, festiwali, wydarzeń plenerowych w małopolskich miejscowościach, muzeach i zabytkach, 10 projektów międzynarodowych, 2 wieloletnie projekty inwestycyjne z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, 28 wydanych publikacji – książek, albumów, raportów, podręczników, 10 wielowymiarowych projektów badawczych – oto, w największym skrócie, nasz 15-letni dorobek. W październiku obchodzimy jubileusz 15-lecia.

Historia Instytutu sięga roku 1947, kiedy to staraniem Okręgowej Komisji Związków Zawodowych Robotników i Pracowników RP powstał Dom Kultury Robotnika (nazywany powszechnie Krakowskim Domem Kultury) z siedzibą w pałacu Pod Baranami przy Rynku Głównym 27. W drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku była to pierwsza instytucja zajmująca się szeroko rozumianą działalnością kulturalną, oferująca różnorodne formy uczestnictwa w kulturze dzieciom, młodzieży i dorosłym, nie tylko na terenie Krakowa, ale i całego województwa. Później nazwa była kilkakrotnie zmieniana, najpierw na Wojewódzki Ośrodek Kultury, a później na Małopolski Ośrodek Kultury w Krakowie. Największa zmiana nadeszła jednak w roku 2001. Po gruntownych przekształceniach strukturalnych i programowych, zapoczątkowanych przez nowego dyrektora – Antoniego Bartosza, Małopolski Ośrodek Kultury zaczął prowadzić nowy rodzaj działalności. Z typowego ośrodka kultury, organizującego przeglądy, konkursy, wieczory poetyckie itp., stał się instytucją doradczą, promującą nowoczesne zarządzanie w kulturze, nowe formy edukacji kulturowej i regionalnej, analizującą procesy i zjawiska zachodzące w kulturze, przekładającą główne założenia strategii województwa małopolskiego na konkretne programy działań.

14 października 2002 roku Zarząd Województwa Małopolskiego oficjalnie przyjął nowy statut instytucji i nadał jej nową nazwę, odzwierciedlającą zakres i charakter działalności: Małopolski Instytut Kultury. Tak powstała zupełnie nowa, eksperymentalna instytucja, specyficzne laboratorium kultury, które w owym czasie nie miało dla siebie punktu odniesienia.

Joanna Orlik, dyrektorka MIK, podsumowuje: „Dziś, po 15 latach, patrzę wstecz ze wzruszeniem i dumą. Tyle się udało. Wiele bliskich, dobrych relacji, kilka naprawdę dużych przedsięwzięć, zakończonych – jak się wydaje – sukcesem, zgromadzona ogromna wiedza i doświadczenie, wreszcie zaufanie zbudowane w świecie ludzi kultury. Ale najbardziej cieszy postawa zespołu, wciąż pełna zaangażowania i pasji, gotowości do działania”.

A jakie plany na przyszłość?

Trwa realizacja dużych przedsięwzięć: „Cicerone. Jak interpretować dziedzictwo – cykl seminariów dla kadr kultury” oraz „Synapsy – program rozwoju edukacji kulturowej w Małopolsce”. Na wiosnę będziemy organizować w Krakowie zjazd członków European Network of Observatories in the Field of Arts and Cultural Education (ENO), podczas którego zajmiemy się tematem edukacji kulturowej w wymiarze europejskim.

Kontynuacją i rozwinięciem projektu Wirtualne Muzea Małopolski będzie projekt o nazwie Wirtualna Małopolska dofinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020. W ramach tego projektu planowana jest digitalizacja 2D i 3D co najmniej 1500 eksponatów z 20 muzeów, galerii i instytucji z Małopolski, w tym m.in. głów wawelskich, prywatnych zbiorów rodziny Sosenków, zbiorów Opactwa Benedyktynów w Tyńcu, Muzeum Collegium Maius UJ oraz fragmentu kolekcji fotografii z archiwum Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie. Wszystkie zdigitalizowane eksponaty zostaną zaprezentowane na portalu www.muzea.malopolska.pl.

Przed nami także XX Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, czyli największe święto małopolskich zabytków. Jak co roku zaprezentujemy interesujące, często niedostępne na co dzień dla zwiedzających miejsca i ich historie. Podczas jubileuszowej, XX edycji chcemy opowiedzieć o dwudziestoleciu międzywojennym, o życiu zwykłych/niezwykłych obywateli, architektów, polityków i naukowców, a także o dwudziestu latach rozwoju młodej polskiej państwowości. Wydarzeniom głównym towarzyszyć będzie wiele dodatkowych atrakcji, zarówno dla dorosłych, jak i dla najmłodszych odkrywców dziedzictwa Małopolski.

To tylko niektóre z planowanych działań – wszystkich nie sposób wymienić w krótkim tekście.

Z okazji 15-lecia życzymy sobie, aby nie zabrakło nam zapału i energii do pracy oraz odwagi do realizacji niekiedy trudnych zadań. Chcemy nadal inspirować, wspierać, łączyć i zachęcać do aktywności. Naszym marzeniem jest, żeby odbiorcy naszych działań czerpali z nich to co najlepsze i przychodzili do nas po więcej.

 

MIK w liczbach, graf. A. Buława, MIK 2017 CC BY-SA 3.0

Grafika, A. Buława, MIK 2017 CC-BY-SA 3.0
Grafika, A. Buława, MIK 2017 CC-BY-SA 3.0