Badania

Uważamy, że diagnozy o wysokiej jakości służą doskonaleniu i ożywianiu działań oraz są podstawą budowania strategii rozwoju kultury w regionie. Dlatego prowadzimy długofalowe projekty badawcze, przygotowujemy rozpoznania sytuacji w kulturze, zajmujemy się ewaluacją i organizowaniem procesów partycypacyjnych.

Współpracujemy z wieloma placówkami badawczymi w kraju. Realizowaliśmy projekty dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Programu Rozwoju Bibliotek, Miasta Krakowa, Narodowego Centrum Kultury i innych.

Wszystkie nasze działania doszły do skutku dzięki spotkaniom z ludźmi, których celem jest odkrywanie kultury i wykorzystywanie wiedzy w praktyce.

Tekst został opracowany przez Natalię Dużyk, wolontariuszkę MIK w projekcie Małopolskie Obserwatorium Kultury. Serdecznie dziękujemy za interesujące opracowanie tematu. Badania kultury czy sektora kultury? Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi. Z trzech głównych powodów. Po pierwsze nie można klarownie oddzielić badań kulturowych i społecznych (z definicji zajmujących się szeroko pojętą kulturą i społeczeństwem) od badań sektora kultury (lub jak to woli obszaru funkcjonalnego kultury) skupionych na uczestnictwie w kulturze, finansowaniu kultury, zarządzaniu politykami kultury, ewaluacji programów rozwoju sektora kultury, przemysłach kultury. Po drugie warto brać pod uwagę równocześnie jednostki badawcze (posiadające kompetencje realizacji badań społecznych i analiz) oraz instytucje/organizacje zamawiające raporty i ekspertyzy poświęcone kulturze (posiadające kompetencje wykorzystania badań i analiz do celów takich jak zarządzanie, opracowywanie strategii, ewaluacja, itp.) Po trzecie funkcjonują odrębne i wyspecjalizowane obiegi związane z realizacją badań społecznych, analiz strategicznych, ewaluacji (uczelnie wyższe, firmy badawcze, wyspecjalizowane organizacje pozarządowe) w powiązaniu z istnieniem odrębnych "rynków potrzeb" (instytucje publiczne, samorządy, przedsiębiorstwa prywatne, organizacje pozarządowe, media). Bardzo często pomiędzy tymi obiegami nie ma kontaktów. Celem jest zarządzanie sektorem kultury w oparciu o wiedzę o kulturze? Pytanie postawione w tytule jest ważne ponieważ w wielu miejscach (szczególnie w sektorze publicznym) można usłyszeć o niedostatku badań i wiedzy o kulturze w regionie, a to skutkować ma brakiem możliwości zarządzania w oparciu o rzetelne i dokładne informacje. Rozwiązaniem tego palącego problemu może być nie tylko zwiększenie finansowania przeznaczonego na badania i ekspertyzy, ale też lepsze usieciowienie realizacji i wykorzystania badań społecznych/analiz. Brakuje „platform” do wymiany informacji o metodologii badań, udostępniania efektów badań, kooperacji instytucji i badaczy. Nie stosuje się też zbyt często zaawansowanych systemów otwartego dostępu do baz danych i wyników badań powstałych w ramach finansowania publicznego - dostęp (i to nie zawsze) jest wyłącznie do raportów, porozrzucanych po sieci, czasem trudnych do odnalezienia. Badania kultury oraz eksperckie analizy dotyczące istotnych dla kultury kwestii takich jak np. kapitał społeczny, organizacje pozarządowe, aktywność obywatelska, innowacje społeczne, przedsiębiorczość, zarządzanie publiczne, edukacja, pomoc społeczna stały się w ciągu ostatnich lat ważnym zadaniem sektora publicznego (w aspekcie przede wszystkim przeznaczania na nie funduszy publicznych). Analizy i badania przeprowadza się, formułuje się rekomendacje, ale o wiele trudniej wykorzystać je w praktyce zarządzania publicznego. Dzieje się tak, ponieważ zarządzanie w oparciu o wiedzę wymaga dużych kompetencji po stronie urzędników i menadżerów kultury oraz bardziej przyjaznych i efektywnych mechanizmów podejmowania decyzji, niż te obowiązujące obecnie. Najmądrzejsze rekomendacje i wnioski z badań są tylko wiedzą do „użycia”. Kultura „płynnej nowoczesności” i współczesne praktyki kulturowe coraz bardziej oddalają się od modelu uczestnictwa w kulturze preferowanego przez większość instytucji kultury i samorządów. Badania to pokazują, ale wielu publicznych aktorów kultury nie ma zamiaru zmienić własnej filozofii działania.