Zapraszamy do zapoznania się z nową publikacją Narodowego Centrum Kultury EDUKACJA + ANIMACJA. W opracowaniu tym można znaleźć 35 opisów projektów edukacyjnych i animacyjnych, z których duża część została zrealizowana w ramach programu Dom Kultury Plus. W publikacji zostały opisane trzy projekty z Małopolski:
- Ogrody Tymczasowe (Pracownia K oraz Fundacja Wyspart);
- Sztuka na kółkach (Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział krakowski oraz Plenerownia. Studio projektów Kulturalnych);
- Żabno – Moja pamięć (Gminne Centrum Kultury w Żabnie).
Oprócz opisów projektów, w publikacji można również znaleźć 5 artykułów dotyczących edukacji i animacji kulturalnej:
- Ludzie to nie tubki z farbami, rozmowa z Januszem Byszewskim;
- Modele do składania, czyli o tym, w jaki sposób animatorzy kultury realizują swoje projekty, Agnieszka Pajączkowska;
- Lokalne społeczności, czyli kto? Agnieszka Matan;
- Od partnerstwa do sieci, Marek Sztark;
- Gdzie po fundusze na lokalne projekty kulturalne, Marcela Wasilewska.
Tymczasem zadaniem dla animatora kultury jest przede wszystkim zdefiniowanie samego siebie, by potem zdefiniować obszar wartości, określić grupy i przestrzenie społeczne, w których chce pracować. W tym znaczeniu animator jest postmodernistyczny. Artystę i animatora łączy na pewno potrzeba wolności wyboru obszarów, w których pracują, wolność decyzji… Ale jest też ważna różnica: artysta myśli przede wszystkim o swojej swobodzie, a animator o tworzeniu warunków dla wolności innych. Animator wie, że tylko w tak zaprojektowanej sytuacji pojawią się nowe, ważne dla tych osób, z którymi pracuje, wartości, idee, gesty…
By wrócić z galaktycznej metafory wprost na ziemię, proponuję namysł nad pięcioma modelami realizacji projektów, z których każdy, na swój sposób i wobec różnie sformułowanych celów, wydaje się zarówno wartościowy, ważny, efektywny, jak i niosący trudności, wyzwania oraz konieczność wyboru nieodzownie oznaczającą poczucie nienasycenia. Każdy z nich ma swoje niepowtarzalne możliwości i swoje zagrożenia. Każdy z nich jest zupełnie inny i w tej różnorodności można dostrzec potencjał. Nie jest celem rozstrzyganie wyższości jednego nad drugim. Wielu animatorów miało z pewnością okazję współtworzyć lub obserwować z bliska projekty reprezentujące całe spektrum modeli, które tu opisujemy, a także te hybrydyczne – jasne jest więc, że zaproponowany tu podział nie wyczerpuje wachlarza możliwości.
Lokalna społeczność, mieszkańcy jednego określonego terytorium to nie tylko sąsiedzi z jednej wsi lub gminy, ale także mieszkańcy jednej dzielnicy dużego miasta. Mieszkańcy, sąsiedzi, czyli ludzie. Oni stanowią podstawę naszych rozważań, społeczność lokalna nie jest bezosobowym podmiotem. Ci ludzie często bywają w określonym miejscu i dzięki temu identyfikują się z nim, np. pracują tam czy mieszkają. Mają zatem wspólne interesy, nawet, jeżeli nie znają się osobiście. Chcą, aby ich otoczenie było bezpieczne i czyste, bo jest to ściśle związane z podstawowymi potrzebami człowieka. Po tak zakreślonej podstawowej definicji powinna nastąpić prezentacja wszystkich czynników różnicujących lokalne społeczności, ale zajęłaby ona wszystkie strony publikacji. Ujmijmy rzecz inaczej…
Filozofia partnerstw stanowi konsekwencję zarządzania projektowego, które w kulturze zdobywa coraz większą popularność i zastosowanie. Projekt to niepowtarzalne zadanie mające swój budżet i czas realizacji, nietypowe, kompleksowe, angażujące specjalistów z różnych dziedzin: artystów, animatorów, edukatorów, realizatorów, techników, a przede wszystkim partnerów. Zarządzanie projektami kulturalnymi to planowanie, organizacja i nadzór takich zadań oraz umiejętność tworzenia partnerstw.
Fundusze na lokalne projekty w obszarze kultury są dostępne na każdym poziomie: od lokalnego poprzez krajowy i regionalny aż po unijny i europejski. Dofinansowanie mogą zdobyć przeróżne projekty dotyczące np.: współpracy młodzieży, aktywizacji osób starszych, integracji społeczności lokalnych, ochrony dziedzictwa kulturowego, digitalizacji jego zasobów, tworzenia nowoczesnych placówek kultury, turystyki kulturowej, rewitalizacji obszarów miejskich, zwiększania dostępu społeczności wiejskich do dziedzictwa kulturowego, edukacji kulturalnej i artystycznej i wielu innych zagadnień. Możliwości jest naprawdę całkiem sporo i oczywiście nie da się ich wszystkich wyczerpująco opisać. Dlatego wybraliśmy kilka różnorodnych programów i funduszy, zarówno publicznych, jak i prywatnych.
Publikacja dostępna jest w formacie PDF na stronie Platforma Kultury.