Biblioteka Kraków
Samorząd Miasta Krakowa przeprowadza połączenie czterech miejskich bibliotek publicznych w jedną miejską instytucję kultury. Działanie to wynika z potrzeby stworzenia silnej i nowoczesnej organizacji zdolnej do działania na rzecz przyśpieszonego rozwoju działalności bibliotecznej w oparciu o połączony potencjał kadr, zasobów finansowych i jednego centrum koordynacji.
Kraków jednym z priorytetów rozwoju w obszarze kultury uczynił literaturę i przemysły kultury oparte na tym zasobie. Kraków jest istotnym literackim centrum, co potwierdza uzyskanie przezeń tytułu Miasta Literatury UNESCO. Biblioteka Kraków ma stać się nowym istotnym aktorem w obszarze rozwoju życia literackiego i promocji czytelnictwa, jak też siecią dzielnicowych/osiedlowych bibliotek, które będą wyznaczały trendy rozwoju miejskiej biblioteki w kraju i w Europie. Szansę na osiągnięcie tego celu zwiększy reforma organizacyjna systemu – obecna struktura (cztery oddzielne biblioteki) jest związana z dawnym, nieaktualnym podziałem miasta na cztery dzielnice.
Zadania te wymagają wdrożenia szeregu zmian i przyjęcia nowych metod pracy. Jest to wyzwanie zarówno dla zespołu bibliotekarzy, jak i dla nowego kierownictwa biblioteki, które obejmie funkcje w 2017 roku. Ważne jest to, że biblioteki krakowskie intensywnie się zmieniają, mają wierne grono odbiorców, pozyskują też nowych czytelników i fanów. Nowy model administracji i koordynacji jest zatem krokiem naprzód, a nie zanegowaniem dokonań i działań podejmowanych w miejskich bibliotekach. Takie stwierdzenie jest istotne, ponieważ osiągnięcia czterech bibliotek miejskich (uzyskane w warunkach trudnych i wymagających inwencji) są podstawą kolejnego etapu rozwoju i „operacji połączenia”. To ważne, że samorząd przekierowuje swoje zainteresowanie na kulturę bliską mieszkańcom, na działalność kulturalną w dzielnicach miasta, i przyznaje, że ta sfera nie była dotąd traktowana jako priorytet.
Sieć blisko 60 dzielnicowych/osiedlowych bibliotek to zasób miejsc bliskich odbiorcom, ważny w kontekście kultury, życia społecznego i obywatelskiego w Krakowie „pozacentralnym”. To znaczy w mieście rozumianym jako sieć dzielnic, osiedli i sąsiedztw, jako miasto „węzłów i przepływów”[1]. Jednocześnie umiejscowienie poszczególnych bibliotek, oferta usług, model organizacji pracy, a wreszcie dostępność dla poszczególnych grup (aktualnych i potencjalnych) odbiorców może zostać poddana analizie, badaniom i konsultacjom. Badania te pozwolą określić punkt wyjścia i możliwe kierunki rozwoju Biblioteki Kraków jako nowego organizmu.
W tej perspektywie celem realizacji projektu opracowanego przez Małopolski Instytut Kultury w Krakowie na zamówienie Urzędu Miasta Krakowa jest:
- diagnoza i analiza funkcjonowania sieci bibliotek miejskich w przestrzeni fizycznej i społecznej Krakowa w kontekście potrzeb aktualnych i potencjalnych odbiorców; wyznaczenie kierunku działań wobec osób nieczytających literatury (segmentacja takich grup);
- realizacja konsultacji w gronie interesariuszy bibliotek miejskich w Krakowie w oparciu o ustalenia diagnostyczne;
- przedstawienie mapy potrzeb i kierunków rozwoju Biblioteki Kraków, które wynikają z diagnozy i konsultacji (z uwzględnieniem Składu Solnego jako nowej inwestycji i centrum Biblioteki Kraków).
Badania potrwają do listopada 2016 roku, a ich wyniki zostaną zawarte w raporcie końcowym, który pojawi się jeszcze przed końcem roku.
[1] Więcej w publikacji MIK pod redakcją dr Anny Nacher pt. Spacerowicze, nomadzi i sieciowi łowcy okazji
Fot. Karolina Fidyk, MIK, Kościół i klasztor oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie, 2014, (CC BY-NC-SA 2.0)