26 września 2011 r. Sejmik przyjął Strategię Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 „Małopolska 2020. Nieograniczone możliwości”. Według tej strategii kultura odgrywa niezwykle istotną rolę w rozwoju regionu. Jak pole kultury zostało zdefiniowane strategicznie w tym dokumencie?
Strategie rozwoju mają dość specyficzną budowę, definiują zadania rozwojowe w kontekście potencjałów rozwoju, które należy wzmacniać oraz barier rozwojowych, które należy minimalizować/likwidować. Pole kultury nie jest zatem zdefiniowane sektorowo, ale w związku ze znaczeniem, jakie ma ono w zmienianiu krajobrazu potencjałów i barier regionalnych. Należy rozpatrywać kulturę jako obszar/sektor zarządzania publicznego, w którym dzięki odpowiednim politykom publicznym kreuje się działania rozwijające potencjały lub minimalizujące bariery rozwojowe. Potencjałem jest np. przedsiębiorczość w sektorze kultury a barierą wykluczenie społeczne lub braki w zakresie kluczowych kompetencji.
Strategia Rozwoju Małopolski wskazuje siedem głównych obszarów, które wymagają strategicznej interwencji:
- Gospodarka wiedzy i aktywności;
- Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego;
- Infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej;
- Krakowski Obszar Metropolitalny i inne subregiony;
- Rozwój miast i terenów wiejskich;
- Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne;
- Zarządzanie rozwojem województwa.
We wszystkich siedmiu obszarach znajdują się priorytety, do których rozwoju może przyczynić się sektor kultury. Nie należy czytać zatem strategii tylko w kontekście punktu drugiego pt. Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego. Rozwój przemysłów czasu wolnego (w oparciu o unikalne w skali kraju zasoby dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego) jest po prostu kluczowym potencjałem, ale są i inne, w których kultura odgrywa istotną rolę.
Na poniższej mapie zostało wskazanych 7 obszarów oraz priorytety w zakresie kultury umieszczone w tychże obszarach.
Na tej podstawie można opisać kluczowe priorytety rozwoju kultury (bardzo wstępną ich listę) wskazywane przez Strategię Rozwoju Małopolski:
- Rozwój programów edukacji artystycznej i kulturalnej wykorzystującej metodologię kluczowych kompetencji (rozwój kapitału kulturowego oraz kompetencji w zakresie uczestnictwa w kulturze);
- Wsparcie dla rozwoju przemysłów kreatywnych (przede wszystkim design i technologie multimedialne);
- Rozwój przemysłów czasu wolnego jako kluczowej gałęzi gospodarki Małopolski (komercjalizacja dziedzictwa kulturowego, rozwój turystyki kulturowej oraz markowych produktów kulturalnych w tym wydarzeń kulturalnych, i chyba przystoi tu dodać turystykę pielgrzymkową);
- Budowanie społeczeństwa informacyjnego oraz rozwój kultury cyfrowej;
- Rozwój lokalnej i regionalnej infrastruktury kultury oraz nowoczesnych programów usług w zakresie kultury (kultura dla zmiany społecznej, kultura dla rozwoju gospodarczego);
- Skuteczniejsze zarządzanie krajobrazem kulturowym Małopolski oraz tworzenie przyjaznej przestrzeni publicznej;
- Przeciwdziałanie wykluczeniu z uczestnictwa w kulturze;
- Promocja marki Małopolski oraz budowanie tożsamości kulturowej regionu;
- Rozwój kapitału społecznego i aktywności obywatelskiej (w tym partycypacji społecznej w zarządzaniu rozwojem – regionalnym i lokalnym).
W Strategii Rozwoju Małopolski pole kultury jest umieszczane w kilku rejestrach znaczeń – będących odzwierciedleniem współczesnych trendów definiowania kultury:
- Kultura jako przedsiębiorczość, innowacyjność, kreatywność. Kultura to przemysły kreatywne, które są awangardą nowoczesnej gospodarki kognitywnej. Ta kultura znajduje się na styku rynku, własności intelektualnych, nowych technologii, nowych mediów. Kultura utowarowiona, tworzona i przetwarzana w ramach klasy kreatywnej.
- Kultura jako marka (wizytówka) Małopolski. Kultura dla turystów i klasy średniej, osób korzystających z przemysłów czasu wolnego. Kultura jako rozrywka dla konsumentów, widowisko plenerowe, związane z ekonomizacją dziedzictwa kulturowego i przetwarzaniem tradycji w produkty kulturowe.
- Kultura jako aktywność obywatelska i przestrzeń niezależnych działań kulturalnych. Kultura lokalna. Kultura dla zmiany społecznej, przestrzeń budowania kapitału społecznego i działań obywatelskich. Kultura w obrębie III sektora i społeczności lokalnych.
W systemie zarządzania regionalnego [strategia] pełni kluczową rolę, gdyż z jednej strony stanowi generalny plan postępowania regionalnych władz samorządowych na swoim terenie i narzędzie zarządzania tym procesem, z drugiej strony jest dokument informacyjnym i promocyjnym, stanowiąc narzędzie komunikowania się i współpracy ze społecznością województwa. (źródło: małopolskie.pl)