Aktualności

Relacja z „Sekretów zabytków” w Łapszach Wyżnych

7 maja w szkole podstawowej w Łapszach Wyżnych na Spiszu, w ramach zbliżających się XII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego, odbył się warsztat zatytułowany Spiskie puzzle, poruszający tematykę wielokulturowości w tym jakże ciekawym i różnorodnym regionie.

Nasze spotkanie z uczniami klas 4, 5 i 6 rozpoczęliśmy od rozmowy o historii Spisza, staraliśmy się im opowiedzieć o całości regionu. Wszak polska część Spisza niegdyś stanowiła fragment większego obszaru administracyjnego, którym był komitat spiski należący do Korony Węgierskiej. W 1920 roku powstało państwo czechosłowackie, a w roku 1993 – Republika Słowacka. Wyraźna granica, która utrudniła swobodną wymianę ludności w obrębie regionu ma więc dopiero 90 lat, jednak już na dobre wbiła się w świadomość mieszkańców zarówno po polskiej, jak i po słowackiej stronie. Ta granica często nie pozwala nam spojrzeć na historię bez obciążeń i każe poszukiwać tego, co czysto polskie, czysto słowackie, czysto węgierskie… A przecież pogranicze to było miejscem, w którym żyli też Niemcy, Rusini, Romowie, Żydzi, docierali tu również Włosi, czy południowi Słowianie. I właśnie to wspólne budowanie z różnych elementów, niczym z puzzli, sprawiło, że Spisz dziś jest niezwykle bogaty w historie ludzkie oraz zabytki Kultury i sztuki. Przerywnikiem w naszej opowieści było ćwiczenie, które miało uświadomić uczniom, jak łatwo można pomylić się oceniając ludzi jedynie po wyglądzie, lub kierując się pierwszym wrażeniem. Poznając drugiego człowieka trzeba „przebić się” przez „warstwy”, aby znaleźć coś wartościowego. Po zakończeniu opowieści o narodach przystąpiliśmy do części praktycznej, każdy z uczestników otrzymał „kawałek ziemi” w postaci dużego puzzla. Na nich powstały fantazyjne krainy, o których każdy z uczniów mógł opowiedzieć własną historię. Następnie doszło do połączenia się poszczególnych krain, co odbyło się dzięki stworzonej przez dzieci wspólnej legendzie O podróżach Janka (który mógł mieć też na imię Jonek, Jani, Jancsi, Jaś, Johann, János, Janiu, Jánoš albo jeszcze inaczej). Dzięki połączeniu krain ich niezwykli mieszkańcy zyskali nowych przyjaciół i zrozumieli, że nie warto żyć w izolacji i samotności. Warsztat zakończyło wykonanie niebieskich łódek, które zostały ozdobione spiskimi ornamentami. Strumyk płynący koło szkoły stał się pocztą, która wysłała nasze pozdrowienia ze Spisza (w postaci łódek) do reszty świata. Uczestnicy wykazali się niezwykłą wyobraźnią i zaangażowaniem w pracę. Warsztatowi towarzyszyła miła atmosfera, która daje nadzieję na to, iż zajęcia te pozostawiły w uczestnikach dobre wspomnienia, a morał z nich płynący nie okaże się jedynie pustym hasłem.

Warsztaty zostały przygotowane we współpracy z Wydziałem Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Skład zespołu prowadzącego zajęcia: Magdalena Nowak,  Katarzyna Piotrowska, Anna Majewska, Anna Zajda, opieka merytoryczna: dr Monika Nęcka.