Szesnaście samorządów regionalnych zarządza ponad dwustoma instytucjami kultury w Polsce oraz wspiera finansowo działalność setek organizacji pozarządowych w dziedzinie kultury Samorządy wojewódzkie koordynują również rozwój sektora kultury w Polsce poprzez zarządzanie regionalnymi strategiami rozwoju, w dużej mierze finansowanymi ze środków UE w ramach regionalnych programów operacyjnych. Dla regionów najważniejszym partnerem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W Krakowie na przełomie lutego i marca 2013 roku odbyło się spotkanie Między Helem a Giewontem. Perspektywy i horyzonty dla sektora kultury. Wyzwania regionalne _ wyzwania wspólne, w którym:
Uczestniczyli […] przedstawiciele departamentów właściwych d/s kultury i dziedzictwa narodowego urzędów marszałkowskich z całego kraju. […] Panel ekspertów – praktyków został pomyślany jako platforma wymiany doświadczeń i know-how, w celu optymalizacji i racjonalizacji procesu przygotowania dokumentów programowych dla potrzeb perspektywy finansowej UE 2014-2020, w tym regionalnych programów strategicznych, które stanowić będą podstawowe instrumenty koordynacji poszczególnych dziedzin polityki rozwoju województwa w perspektywie 2020 roku, stanowiąc fundament założeń dla przyszłego programu regionalnego. (źródło: malopolskie.pl)
Na spotkaniu tym zaprezentowane zostały bardzo interesujące dane dotyczące finansowania instytucji kultury, dotowania działalności organizacji pozarządowych i relacji regionów do MKiDN. Według przedstawionych na spotkaniu informacji samorządy regionalne są organizatorami lub współorganizatorami 223 instytucji kultury, a w 2012 roku na ich działalność bieżącą przekazały 1 mld 8 mln złotych (wzrost o około 18 mln w stosunku do 2011 roku). MKiDN w 2012 roku dołożył do tej kwoty 60 mln zł (dla 25 regionalnych instytucji jest współorganizatorem). Dla porównania warto wskazać, że MKiDN jest głównym organizatorem dla 44 instytucji kultury, które w 2012 dotował kwotą 581 mln zł (wzrost o 59 mln w porównaniu do 2011 roku). W skali kraju to samorządy regionalne utrzymują największą grupę (najbardziej kosztochłonnych) instytucji kultury: oper, filharmonii, teatrów, muzeów. Duża część tych instytucji, w przeciągu ostatnich lat, przeszła infrastrukturalny lifting bądź powiększyła posiadaną infrastrukturę.
[field name=multimedia]
Z liczb przedstawionych na spotkaniu wynika również w jakim zakresie regiony dotują działalność organizacji pozarządowych w obszarze kultury. W ramach konkursów wspólnie rozdysponowały w 2011 roku 20 mln zł a w 2012 roku 19 mln zł (wspierając ponad 1600 zadań). Mniej więcej tyle samo, co jedno Miasto Stołeczne Warszawa. Można zatem stwierdzić, że samorządy regionalne w o wiele większym stopniu koncentrują się na wsparciu dla instytucji kultury. Taka sytuacja jest raczej efektem ogromu wyzwań, których musiały się podjęć regiony po przejęciu w 1999 roku niedoinwestowanych i niedofinansowanych instytucji, niż „niechęcią” dla wspierania organizacji pozarządowych. Środki dla organizacji pozarządowych, są tym co pozostaje po zabezpieczeniu bytu instytucji, kwoty dla organizacji społecznych wskazują, jak duża część wydatków samorządów na kulturę jest sztywna.
Na spotkaniu zostały zaprezentowane wyniki regionalnych instytucji kultury w programach ministra w 2011 i w 2012 roku. W ubiegłym roku złożyły one około 700 wniosków, z czego prawie 300 uzyskało dofinansowanie (łącznie była to kwota 30 mln złotych). W 2011 roku kwota była wyższa i wyniosła prawie 45 mln złotych. Więcej informacji znajduje się w prezentacji poniżej.
[field name=multimedia2]
Informacje na podstawie dokumentacji spotkania udostępnionej przez Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMWM.