Aktualności
17 marca 2015 roku odbyło się w Krakowie spotkanie pod nazwą „Gra o CSR” zorganizowane przez Stowarzyszenie Wzmacniacz, na które zostali zaproszeni pracownicy Małopolskiego Instytutu Kultury. Spotkanie otworzyła prelekcja prof. Janiny Filek na temat relacji między filantropią a społeczną odpowiedzialnością biznesu. Następnie uczestnicy wzięli udział w rozgrywce Chłopskiej Ekonomii Społecznej – dodatku do gry symulacyjnej Chłopska Szkoła Biznesu. Spotkanie zakończyło się ciekawą dyskusją na temat sposobów edukacji na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu.
Filantropia a społeczna odpowiedzialność biznesu
Podczas swojej prelekcji prof. Janina Filek uporządkowała pojęcia i przedstawiła własny pogląd na relację między społeczną odpowiedzialnością biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) a filantropią. Filantropia jest świecką ideą zakorzenioną w humanitaryzmie. Natomiast społeczna odpowiedzialność biznesu pojawiła się razem z wielkimi firmami, które w wyniku koncentracji kapitału akumulują również władzę. Ideę CSR można wywieść z poglądu Hansa Jonasa: „im więcej władzy, tym więcej odpowiedzialności”.
Jakie są główne różnice między filantropią a CSR? Istotą filantropii jest przekazywanie pieniędzy i poprawa sytuacji określonej grupy docelowej, a CSR oznacza „działanie na rzecz” oraz „wzięcie odpowiedzialności za”. Ponadto filantropia opiera się na osobistych, indywidualistycznych, subiektywnych motywacjach, natomiast społeczna odpowiedzialność biznesu w większym stopniu jest związana z potrzebami tzw. interesariuszy i środowiskiem, w którym prowadzony jest biznes.
Wprowadzenie historyczne i rozgrywka Chłopskiej Ekonomii Społecznej – dodatku do gry Chłopska Szkoła Biznesu
Kolejnym punktem było przedstawienie przez współautora gry, Sebastiana Wacięgę, historycznej kanwy Chłopskiej Szkoły Biznesu – historii rozkwitu przedsiębiorczości w XVIII-wiecznym andrychowskim ośrodku tkackim, który doprowadził do nadania praw miejskich Andrychowowi przywilejem królewskim z 24 października 1767 roku. Uczestnicy poznali również źródła ówczesnego lokalnego rozwoju gospodarczego – sposób gospodarowania dobrami andrychowskimi przez jego ówczesnych właścicieli klucza andrychowskiego – rodzinę Czernych-Schwarzenbergów (patrz: historyczna inspiracja).
Następnie uczestnicy zostali zaznajomieni z zasadami klasycznej rozgrywki Chłopskiej Szkoły Biznesu (działanie dla zysku, praktyka przedsiębiorczości) oraz zasadami gry z użyciem dodatku pod nazwą Chłopska Ekonomia Społeczna (fundowanie dóbr użyteczności publicznej za pieniądze wypracowane w ramach własnej działalności gospodarczej). Uczestnicy wzięli udział w eksperymentalnym wariancie rozgrywki, z jednoczesnym wykorzystaniem dwóch zestawów gry obsługiwanych przez trenerów Małopolskiego Instytutu Kultury, Sebastiana Wacięgę i Annę Sarlej, oraz przedstawicieli Stowarzyszenia Wzmacniacz. Dzięki temu w rozgrywce – symulacji działalności gospodarczej i społecznej – po raz pierwszy brało udział jednocześnie aż 60 osób!
Zadaniem graczy było skuteczne prowadzenie działalności gospodarczej (produkcja, handel na jarmarku, organizowanie wypraw handlowych) oraz jednoczesne wspieranie lokalnych dóbr użyteczności publicznej (np. szpitala, sierocińca, orkiestry dętej, straży pożarnej) za pomocą pieniędzy uzyskanych z prowadzonego biznesu.
Dyskusja i wnioski
Po rozgrywce wywiązała się ożywiona dyskusja odnośnie wątku CSR w grze. Zwycięzcami gry okazała się spółka, która wdrożyła najskuteczniejszą strategię handlową, dzięki czemu było ją stać na realizowanie największej liczby fundacji. Ciemną stroną działalności zwycięskiej spółki okazały się jednak niedotrzymane obietnice dane niektórym kontrahentom… W ten sposób podczas rozgrywki pojawiły się zagadnienia związane nie tylko ze społeczną odpowiedzialnością biznesu, ale również z etyką w biznesie oraz budowaniem relacji firmy z otoczeniem (ang. Public Relations). Gra otworzyła pole do dyskusji na temat praktyk tworzenia projektów i pisania wniosków o dotacje tylko dla zysku stosowanych przez niektóre firmy, powstawania fundacji dla prywatnych celów oraz braku motywacji do budowania wspólnej odpowiedzialności społecznej.
Uczestnicy zauważyli, że to zasady gry i punkty uzyskiwane przez graczy za zrealizowane fundacje zmuszają graczy do działalności społecznej, a w mechanizmie gry brakuje ukazania kosztów społecznych i negatywnych skutków braku zaangażowania przez przedsiębiorstwa w środowisko lokalne, w którym działają. Ponadto wprowadzona w grze punktacja za filantropię wywołuje w graczach chęć współzawodnictwa. Dlatego pojawiły się głosy, żeby grę rozwinąć w taki sposób, aby wzmocnić mechanizmy współodpowiedzialności przedsiębiorców (graczy) za społeczność lokalną. Z drugiej strony wskazywano, że gra, jako pewien model ekonomiczny, z założenia jest uproszczeniem zjawisk
i zachowań występujących w gospodarce, a wprowadzenie zbyt wielu danych mogłoby zmniejszyć atrakcyjność rozgrywki i emocjonalne zaangażowanie graczy.
Podsumowując to owocne spotkanie, Chłopska Ekonomia Społeczna w obecnym wariancie jest bardziej symulacją przedsiębiorczości i filantropii niż wiernym odzwierciedleniem zjawiska społecznej odpowiedzialności biznesu. Jednak jej dużym atutem okazał się fakt, że mocno angażuje do działania, a po rozgrywce wywołuje dyskusję, przez co bardzo dobrze wprowadza do tematów dotyczących relacji między ekonomicznymi i społecznymi aspektami prowadzenia działalności gospodarczej, np. filantropii, społecznej odpowiedzialności biznesu czy ekonomii społecznej. Zakres możliwości wykorzystania Chłopskiej Szkoły Biznesu i Chłopskiej Ekonomii Społecznej jest bardzo szeroki i zależy od wariantu rozgrywki, jaki wybierze prowadzący (stosownie do uczestników i celu spotkania).
***
Spotkanie zorganizowane przez Stowarzyszenie Wzmacniania Organizacji Wzmacniacz odbyło się w kawiarni Pauza InGarden i zostało zrealizowane w ramach cyklu #CSR KRK, który jest poświęcony zagadnieniom społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR).
Wszystkim serdecznie dziękujemy za spotkanie!
