„Kompetencje przyszłości międzypokoleniowo” – pytania i odpowiedzi

Podczas panelu „Kompetencje przyszłości międzypokoleniowo” zostały zadane przez uczestników pytania:

Jakie mamy wyzwania przed sobą, budując scenariusze na przyszłość: co musi się zmienić (w szkołach, w systemie), co nie działa (trzeba zmienić)?

Wyzwania:

1. Podniesienie poziomu jakości transmisji internetowej w każdym dostępnym miejscu, w którym znajduje się przedszkole, szkoła czy placówka, uzyskanie dostępu do szerokopasmowego internetu.
2. Wyposażenie w sprzęt komputerowy każdego ucznia oraz dostęp do szerokopasmowego internetu.
3. Opracowanie systemu składającego się z platform edukacyjnych, dostępnych dla nauczycieli, uczniów i rodziców.
4. Szkolenia dla wszystkich – uczniów, nauczycieli i rodziców – jak realizować nauczanie w trybie zdalnym przez placówki doskonalenia zawodowego nauczycieli. 
5. Elastyczna organizacja zajęć edukacyjnych z maksymalnym zachowaniem higieny cyfrowej ucznia i nauczyciela, 
6. Wyposażenie placówek oświatowych w sprzęt do realizacji nauczania zdalnego – kamera, przeszkolony operator, miejsce do prowadzenia transmisji „na żywo”
7.  Zmiana w zakresie metodyki nauczania na korzyść uczenia się uczniów – przeniesienie aktywności na ucznia – z odpowiednim przygotowaniem do tego typu pracy. 
8. Wzmocnienie zajęć z wychowawcą klasy, grupy – realizowanie zajęć rozwijających zainteresowania, praca metodą projektów edukacyjnych, lokalnych i środowiskowych. 
9. Stosowanie przez nauczycieli nowoczesnych metod pracy z uczniem, materiałów dostosowanych nauczania i uczenia się w trybie zdalnym. 
10. Odpowiednio modyfikowana nauka – zdalnie i samodzielnie przez uczniów, umożliwianie pracy w grupach – czasem bez obecności nauczyciela. 
11.  Dostosowanie prawa oświatowego – począwszy od dokumentów zasadniczych (ust. Prawo Oświatowe, podstawy programowe) przez zasady organizacji pracy szkoły (odejście od systemu klasowo-lekcyjnego jako norma, rola nadzoru wewnętrznego – dyrektor i nie tylko?) i oceniania wewnątrzszkolnego (formy i cele oceniania) po system egzaminacyjny, nadzór zewnętrzny (struktura, formy działania) i doskonalenie zawodowe.

 Co nie działa?

1. Niewystarczające przygotowanie technologiczne – sprzęt, internet, oprogramowanie,
2. Współpraca między nauczycielami i rodzicami, trudności z udzielaniem pomocy swoim dzieciom w nauce przez rodziców – np. pracujących w tym czasie zdalnie lub stacjonarnie.
3. Organizacja i planowanie lekcji w trybie zdalnym – w ten sam sposób, jak to się dzieje w trybie stacjonarnym. 
4. Zbyt słabe wykorzystanie zasobów internetu i oprogramowania – TIK.
5. Podejście rodziców i nauczycieli do tej formy nauczania i uczenia się – zmiana mentalności i myślenia o roli technologii informacyjnej w sytuacjach wykluczających naukę lub jako uzupełnienie pracy stacjonarnej w ramach systemu. 

Jak dbać o rozwój emocjonalny (i chyba też szerzej: duchowy) dzieci i młodzieży w warunkach edukacji zdalnej (zdominowanych przez aspekty technologiczne)?

Kryzys – doświadczanie napięcia, narastanie napięcia, sięganie po nadzwyczajne środki wewnętrzne lub zewnętrzne, nie możemy mieć tego, co chcemy, zaczynamy wykorzystywać to co mamy, brak złagodzenia kryzysu doprowadza do poważnych dysfunkcji w zachowaniu kontroli emocjonalnej – jeśli będziemy mieć świadomość tego procesu, to musimy zwracać uwagę na:

1. Kontekst społeczny, kontekst rodzinny i cechy osobowościowe ucznia.
2. Pracować nad wypracowaniem u uczniów dużych zasobów radzenie sobie z kryzysem.
3. Dawać im poczucie, że nie są w tym sami.
4. Nie wszystko się da rozwiązać od ręki.
5. Dzielić się doświadczeniem z uczniami.
6. Otwarcie mówić o problemach, trudnościach.
7. Elastycznie reagować na sytuacje w trakcie nauczania na odległość – sztywność i schematyczne działanie może tylko wzmagać poczucie kryzysu.
8. Stosować szybką i adekwatną interwencję w zależności od obserwowanych zachowań uczniów.
9. Stosować metody i technika wspierające radzenie sobie z trudnymi emocjami – poprzez spotkania online z jednym lub wieloma uczniami w zależności od potrzeb. 
10.  Należy pamiętać, że podczas prowadzenia zajęć w ramach kształcenia na odległość nie można abstrahować od ich indywidualnej sytuacji, sytuacji społecznej i od zasobów indywidualnych w radzeniu sobie z kryzysem.
11.  Dbać o własną kondycję psychiczną, poczucie humoru i dystansowanie się od ciągłego myślenia i mówienia o kryzysie – w tym przypadku o pandemii.