Plan rozwoju instytucji, zwany też strategią rozwoju, możemy uzyskać na różne sposoby: można go zamówić w firmie świadczącej tego rodzaju usługi, może ją napisać dyrektor (samodzielnie lub we współpracy z kadrą zarządzającą), można też ułożyć plan rozwoju partycypacyjnie – czyli z udziałem całego zespołu. Ten ostatni sposób ma wiele zalet ale też przysparza pewnych trudności. Jedną z nich jest konieczność wygospodarowania czasu na spotkania zespołu pracowników, konsultacje poszczególnych zapisów i wreszcie redakcję dokumentu. Należy też przekonać do pracy nad planem cały zespół, co bywa niełatwe.
Często pojawiają się głosy wątpiące w zasadność tworzenia planów rozwoju. Bo czym różni się taki plan od planów rocznych, które domy kultury przedstawiają systematycznie swoim organizatorom? Po co tworzyć skomplikowane drzewa celów strategicznych i operacyjnych, skoro istnieje statut ośrodka kultury, który nasze zadania precyzuje? Wreszcie, po co plany (lub w innym ujęciu: strategie) rozwoju, skoro istnieją gminne strategie rozwoju uwzględniające także rozwój kultury? Jeżeli ktoś planuje kupno samochodu – to jest to punkt do wpisania do planu rocznego, jeśli stara się on określić, po co jemu i innym ten samochód – to już jest planowanie rozwoju. Gminne i miejskie strategie rozwoju kultury na ogół nie uwzględniają specyfiki danej instytucji. Plany (strategie) rozwoju ośrodka kultury zwykle nie powstają w opozycji do dokumentów tworzonych przez jednostki samorządowe, choćby dlatego, że te ostatnie pozostają na wysokim poziomie ogólności. Dyrektor decydując się na partycypacyjne tworzenie planu rozwoju musi liczyć się z krytycznymi opiniami pracowników na temat organizacji pracy czy gospodarowania finansami. Bywa, że w czasie spotkań zespołu ujawniają się konflikty osobiste i ścierają rożne punkty widzenia.
Jednak, pomimo tych trudności, warto podjąć trud zespołowego tworzenia planu. Spotkania pracowników poświęcone analizie SWOT i formułowaniu celów są okazją do wymiany poglądów, artykułowania zarówno obaw jak i pomysłów. Ustalone wspólnie cele strategiczne i operacyjne są podstawą zrozumiałych dla pracowników decyzji organizacyjnych, kadrowych i finansowych podejmowanych przez dyrekcję instytucji, która jest odpowiedzialna za realizację planu rozwoju. Każdy nowy pracownik lub współpracownik łatwiej wdroży się do swoich obowiązków rozumiejąc charakter instytucji (jego misję, wizję, otoczenie i kierunki rozwoju). Dla organizatorów lokalnych instytucji kultury (jednostek samorządu terytorialnego) plan rozwoju powinien być podstawą współpracy z dyrektorami tych placówek, także w sprawach związanych z finansowaniem. Plany rozwoju wymagane są często przez grantodawców i sponsorów.
Zważywszy argumenty za i przeciw – zapraszamy do planowania!