Kultura w regionalnych programach strategicznych

Już tylko do 14 września potrwają otwarte konsultacje projektów programów strategicznych będących uszczegółowieniem Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego do roku 2020. W imieniu Samorządu Województwa Małopolskiego serdecznie zachęcamy do udziału. Szczególnie istotne będą zapisy dotyczące przedsięwzięć strategicznych planowanych do wdrożenia w latach 2014-2020. Projekty działań, które zostaną zapisane w tych programach staną się kluczowymi obszarami interwencji – wspieranymi ze środków Unii Europejskiej jak również z budżetu centralnego i regionalnego. Programy opracowywane obecnie przez Samorząd Województwa Małopolskiego staną się podstawą działań rozwojowych, również w kontekście nowej perspektywy finansowej UE. Jak wskazuje Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa na małą infrastrukturę społeczną, sportową, edukacyjną – pieniędzy będzie niewiele. Podobnie może być w zakresie ochrony zdrowia czy kultury. Za to na innowacje, przedsiębiorczość, gospodarkę niskoemisyjną będzie dużo więcej. […] W następnej perspektywie 5 procent środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego musi być przeznaczone na politykę miejską.. Dlatego obecnie wiele samorządów lokalnych i regionalnych opracowuje plany inwestycji zgodnych z nowymi wytycznymi, np. Założeniami Krajowej Polityki Miejskiej do roku 2020 czy też nowymi zasadami prowadzenia polityki spójności przez UE.
Sektor kultury w projektach programów strategicznych.
Działania w obszarze kultury również są w pewnym zakresie podporządkowane tym wytycznym. Wskazywane do realizacji „przedsięwzięcia kulturalne” charakteryzują się silnym powiązaniem z kwestiami innowacji, przedsiębiorczości, kompetencji kreatywnych, czy też rozwojem przemysłów kultury i przemysłów czasu wolnego. Szczególnie dużo miejsca poświęcono również dziedzictwu kulturowemu jako kapitałowi rozwoju Małopolski – w kontekście turystyki jak i zrównoważonych polityk miejskich. Dla sektora kultury najważniejszy będzie program Dziedzictwo i Przemysły Czasu Wolnego, którego dwa z czterech priorytetów skierowane są na kulturę. Ilustruje to poniższa tabela powstała na podstawie projektu programu skierowanego do konsultacji.
[field name=multimedia]
Przedsięwzięcia wskazywane w tym programie będą dotyczyły przede wszystkim:

  • prowadzenia prac konserwatorskich i restauratorskich (w oparciu o 10 wyznaczonych kluczowych obszarów);
  • realizacji kompleksowych rewitalizacji (Twierdza Kraków, miejsca pamięci jak Obóz w Oświęcimiu czy tereny KL Płaszów, najważniejsze zabytkowe założenia urbanistyczne i architektoniczne – w tym Zakopane, Krynica Zdrój, Oświęcim, Tarnów, Nowy Sącz, Lotniczy Park Kulturowy w Krakowie, Nowa Huta, Grzegórzki);
  • rozwoju działań dotyczących ochrony, digitalizacji i otwartego dostępu do dziedzictwa kulturowego (zbiory muzealne, archiwa, kolekcje sztuki, dziedzictwo niematerialne);
  • rozwoju infrastruktury jak i programów muzeów, domów kultury i bibliotek publicznych;
  • wspierania dostępu do nowoczesnej oferty kulturalnej oraz tworzenia markowych produktów kulturalnych;
  • rozwoju sektora kreatywnego (priorytet: przemysł filmowy i audiowizualny).

Istotne dla wdrożenia tych przedsięwzięć jest wskazanie koordynatorów i partnerów odpowiedzialnych za poszczególne projekty. Równie ważna jest ich konstrukcja biorąca pod uwagę priorytety działań państwa, regionu i lokalnych samorządów – ważna będzie współpraca, integracja oraz współfinansowanie poszczególnych projektów strategicznych.
W porównaniu z obecnie realizowanymi działaniami mniejsza będzie skala inwestycji związanych z rozwojem regionalnych instytucji kultury. Planuje się wybudowanie Centrum Muzyki w Krakowie, powstanie Muzeum Literatury (jako miejskiej krakowskiej instytucji kultury), wyodrębnienie ze struktur KBF-u Krakowskiej Komisji Filmowej (jako wspólnej instytucji Krakowa i Małopolski), powołanie Ośrodka Interpretacji Kultur (jako nowego oddziału regionalnej instytucji kultury).
Warto pamiętać, że nie są to jedyne działania z obszaru kultury przewidziane do realizacji w ramach nowych programów strategicznych. Lokalne samorządy będą mogły inwestować w kulturę w ramach programu Obszary Wiejskie oraz Subregionalnych Programów Rozwoju. Kwestie edukacji kulturalnej są zawarte w programie Kapitał Intelektualny i Rynek Pracy. W ramach Regionalnej Strategii Rozwoju Innowacji planuje się szereg działań związanych z rozwojem sektora kreatywnego m. in. powstanie Małopolskiego Centrum Kreatywności i Designu. Program Włączenie Społeczne będzie istotny w związku z upowszechnianiem aktywności lokalnej i animacji społeczno-kulturowej społeczności lokalnych (priorytetem będzie kwestia starzenia się społeczeństwa). Małopolska zawiązując bliską współpracę z Województwem Śląskim w ramach Strategii dla rozwoju Polski Południowej tworzy również ciekawe perspektywy dla przedsięwzięć kulturalnych integrujących oba obszary/ wykorzystujących wzajemne doświadczenie i kompetencje.
W prezentacji dla Sejmiku Małopolskiego Marek Sowa wskazał że nie każda polityka prowadzona przez Województwo musi być odzwierciedlona w programach. Stąd w programie znalazły się kwestie kluczowe, jeśli uważają Państwo, że nie wszystkie, zapraszamy do konsultacji.