Aktualności
Ostatnie półrocze w Dynamice Ekspozycji poświęciliśmy pracy nad opisaniem metod, narzędzi, technik i pewnej ideologii, która stoi za naszymi działaniami w muzeach. Chcemy w ten sposób podzielić się naszymi doświadczeniami z niemal 10-letniej działalności programu. Służył temu projekt realizowany ze środków MKiDN „Lokalne muzeum w globalnym świecie”. Jak we wszystkich naszych działaniach, także przy tej okazji staraliśmy się łączyć podejście teoretyczne z praktyczną perspektywą potrzeb pracowników muzeów, zachowując równocześnie nasz ulubiony punkt widzenia odbiorcy muzeum.
Utrzymaniu tych różnych i trudnych w istocie do połączenia postaw służyły zarówno techniki i metody, których używaliśmy w pracy warsztatowej w projekcie, jak i zaangażowanie do niego różnorodnych partnerów. Po pierwsze, w działania zaangażowane były małopolskie muzea: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej i Galeria Władysława Hasiora w Zakopanem. Wszystkie działania prowadzone w projekcie odbywały się przy zaangażowaniu pracowników tych placówek, a częściowo na ich terenie. Na etapie planowania działań i ich realizacji współpracowaliśmy z firmą Locativo. Jej zespół wniósł doświadczenia w zakresie marketingu miejsc, analizy potrzeb odbiorców i tworzenia adekwatnych do nich komunikatów. W projekt był też zaangażowany cały zespół Dynamiki Ekspozycji. Nasze poprzednie doświadczenia chcieliśmy zderzyć z podejściem marketingowym i sprawdzić w działaniach na terenie konkretnych placówek.
Celem prac w ramach projektu było stworzenie metody, która będzie mogła służyć instytucjom dziedzictwa kulturowego (muzea, archiwa, galerie) do opracowywania innowacyjnych i dostosowanych do potrzeb odbiorców sposobów na komunikowanie i udostępnianie swoich treści. Odnosząc się do charakteru zastosowanych w tym procesie narzędzi, ten sposób pracy określiliśmy jako metodę interpretacji dziedzictwa.
Projekt „Lokalne muzeum w globalnym świecie” był zatem rodzajem badania w działaniu. Przystąpiliśmy do niego z pewnymi założeniami, wynikającymi z doświadczeń naszych i naszych partnerów, a w toku prac sprawdzaliśmy i weryfikowaliśmy je w praktyce. Rezultatem projektu jest powstający właśnie podręcznik interpretacji dziedzictwa. Obok proponowanych w nim narzędzi warsztatowych do zastosowania w muzeum, jego najistotniejszą częścią będą przykłady i studia przypadku wypracowane w trakcie działań realizowanych z partnerami.
Podstawowe założenia naszej pracy wynikają z przekonania, że muzea i inne instytucje dziedzictwa, mogą na podstawie swoich treści zabierać głos w sprawach ważnych w kontekście współczesnych zjawisk globalnych i na tej podstawie budować komunikację z odbiorcami adekwatną do ich potrzeb. Żeby to było możliwe, a działania programowe muzeów wyraziste i efektywne, kluczowe jest dogłębne przemyślenie treści, którymi muzeum dysponuje, analiza jego odbiorców i otoczenia (zarówno od strony wsparcia, jak i konkurencji). Mówiąc obrazowo, w naszej metodzie przyjmujemy, że dobre upowszechnianie dziedzictwa jest jak opowieść. Jednym z podstawowych celów interpretacji dziedzictwa kulturowego jest więc znalezienie odpowiedzi na pytania: komu, o czym, po co i jak opowiadam? Formułowaniu odpowiedzi na te zasadnicze pytania ma służyć cykl prac koncepcyjnych zakończony przygotowaniem i testowaniem prototypów działań.
Powstający właśnie podręcznik interpretacji dziedzictwa ma być użyteczny nie tylko dla muzeów (choć powstawał głównie na bazie ich doświadczeń), ale dla wszystkich, którzy chcą szukać adekwatnych do wyzwań współczesności sposobów na prezentowanie dziedzictwa kulturowego. Praca nad metodą była dla nas przede wszystkim odkrywczą przygodą. Była to okazja do twórczego przeanalizowania naszych dotychczasowych doświadczeń i próbą uprzystępnienia ich szerszemu gronu użytkowników. Podręcznik będzie wkrótce dostępny w Małopolskim Instytucie Kultury. Wokół metody interpretacyjnej planujemy też przeprowadzenie w nadchodzącym roku cyklu warsztatów poświęconych różnym możliwościom jej wykorzystania. Wszystkich zainteresowanych samą metodą i współpracą w zakresie jej rozwijania już teraz zapraszamy do kontaktu.
Projekt Lokalne Muzeum w Globalnym Świecie jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. 